Τα κονδυλώματα είναι ένα από τα πιο συχνά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Ποσοστό 50-70% των ενεργών σεξουαλικά ατόμων εκτιμάται ότι θα προσβληθούν από τον ιό HPV (Human Papilloma Virus) κατά τη διάρκεια της ζωής τους, ενώ σε κάθε σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη, με άτομο που έχει μολυνθεί από τον ιό, υπάρχει 70% πιθανότητα να μολυνθεί και ο/η σύντροφός του. Η μετάδοση από τον έναν σύντροφο στον άλλον μπορεί να γίνει ακόμα και όταν έχει χρησιμοποιηθεί προφυλακτικό.
Είναι μικρά ογκίδια, σχεδόν επίπεδα ή και ελάχιστα διογκωμένα, τα οποία εμφανίζονται στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Τα κονδυλώματα πορεί να είναι εσωτερικά ή εξωτερικά. Το μέγεθός τους ποικίλει, ενώ μπορεί να φτάσει από το μέγεθος της κεφαλής μιας καρφίτσας μέχρι και 12 εκ, στις περιπτώσεις γιγάντιων οξυτενών κονδυλωμάτων. Σε αρχικό στάδιο μπορεί να εμφανιστεί φαγούρα ή αίσθημα καύσου. Συνήθως πόνος δεν παρατηρείται.
Οι βλάβες χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες:
- Κλινικές βλάβες (αυτές που φαίνονται με γυμνό οφθαλμό).
- Υποκλινικές βλάβες (διακρίνονται μόνο με μεγεθυντικούς φακούς και όχι με γυμνό οφθαλμό).
- Λανθάνουσες βλάβες (δεν δίνουν κανένα ορατό σημείο και ανιχνεύονται με ταυτοποίηση PCR με τη λήψη δείγματος ιστού).
Τα κονδυλώματα εμφανίζονται στη γυναίκα στο δέρμα της περιοχής του αιδοίου, στον κόλπο, στον τράχηλο της μήτρας, στο δέρμα της περινεϊκής περιοχής, στο δακτύλιο και στο βλεννογόνο του ορθού. Επίσης, μπορεί να αναπτυχθούν στον κόλπο και τον τράχηλο της μήτρας. Στον άνδρα συνήθως εμφανίζονται στο πέος ή στην ουρήθρα, τους όρχεις και τον πρωκτό. Ωστόσο, τόσο στη γυναίκα όσο και στον άνδρα μπορεί επίσης να εμφανιστούν και στο βλεννογόνο του στόματος.
Η διάγνωση τους θα πρέπει να γίνεται αποκλειστικά από Δερματολόγο, ο οποίος είναι και ο πλέον ειδικός για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας. Ο ιός δεν μπορεί να απομακρυνθεί από τον οργανισμό. Μολύνει τα κύτταρα και παραμένει για πάντα μέσα τους. Όμως οι δυσπλασίες και τα κονδυλώματα μπορούν να αφαιρεθούν.
Για τα κονδυλώματα οι διαθέσιμες θεραπείες είναι:
- Laser
- Υγρό άζωτο (κρυοπηξία)
- Χειρουργική αφαίρεση
- Θεραπεία με χημικές ουσίες (π.χ. ποδοφυλλοτοξίνη)
Καμία θεραπευτική μέθοδος δεν είναι καλύτερη από την άλλη και καμία δεν είναι ιδανική για όλες τις περιπτώσεις. Πολλές φορές μερικούς μήνες μετά από μια επιτυχή θεραπεία εμφανίζονται ξανά κονδυλώματα στην ίδια περιοχή. Αυτό συμβαίνει γιατί όταν έχει μολυνθεί μια περιοχή, διάφορα κύτταρά της μπορεί να εμφανίσουν τη μόλυνση σε διάφορους χρόνους. Έτσι, παρότι ορισμένες θέσεις που είχαν κονδυλώματα θεραπεύτηκαν, γειτονικές θέσεις που φαίνονταν υγιείς μπορεί να εμφανίσουν κονδυλώματα αργότερα.
Γι’ αυτό τον λόγο, ακόμη και μετά από θεραπεία χρειάζονται επανεξέταση. Καθώς κάποιοι τύποι HPV συνδέονται με καρκινογένεση στη γεννητική περιοχή, ο εμβολιασμός συστήνεται σε νεαρή ηλικία πριν την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας.