Τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα αποτελούν στις μέρες μας ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα για την υγεία.
Τα νοσήματα που μεταδίδονται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη σύφιλη, τη γονόρροια, τις χλαμυδιακές λοιμώξεις, τον έρπητα των γεννητικών οργάνων, τη βακτηριακή κόλπωση, τις λοιμώξεις από τριχομονάδες, τις λοιμώξεις από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων, τις ηπατίτιδες και την ιδιαίτερα σημαντική HIV λοίμωξη. Συχνά αντί του όρου Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ) χρησιμοποιείται ο όρος Σεξουαλικά Μεταδιδόμενες Λοιμώξεις (ΣΜΛ) για να συμπεριλάβει και τις περιπτώσεις των ατόμων που δεν εμφανίζουν συμπτώματα.
Η πρόληψη της διασποράς των Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων προϋποθέτει τροποποίηση συνηθειών και πρακτικών.
Α. Ανάγκη υιοθέτησης ασφαλέστερων πρακτικών (συστηματική χρήση προφυλακτικού).
Β. Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων που περιλαμβάνει:
- διάγνωση (κλινική/ εργαστηριακή)
- κατάλληλη θεραπεία
- ενημέρωση και προτροπή του συντρόφου
Βακτηριακές
Η Γονόρροια και οι χλαμυδιακές λοιμώξεις προκαλούνται από το βακτήριο Ναϊσσέρια της γονόρροιας και τα Chlamydia trachomatis αντίστοιχα και εμφανίζονται κυρίως με κίτρινες ή λευκωπές εκκρίσεις υγρών από τον κόλπο ή το πέος, όπως και αίσθημα “καψίματος” κατά την ούρηση. Απαιτείται καλλιέργεια υγρού ή μοριακές μέθοδοι για τη διάγνωση και η θεραπεία περιλαμβάνει μια ενδομυϊκή ένεση αντιβιοτικού μαζί με αντιβιοτική αγωγή από το στόμα διάρκειας μιας ημέρας.
H Σύφιλη οφείλεται στο βακτήριο treponema pallidum, που μπορεί να παραμένει στον οργανισμό σε λανθάνουσα κατάσταση. Στην αρχική φάση παρουσιάζεται ως ανώδυνο έλκος στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, του φάρυγγα ή του πρωκτού. Η διάγνωση γίνεται μέσω ορολογικών εξετάσεων και αντιμετωπίζεται πλήρως με αντιβιοτική αγωγή με πενικιλλίνη. Αν η νόσος δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, οδηγεί σε χρόνιες επιπλοκές από τον εγκέφαλο, την καρδιά και σε μόνιμες δερματικές βλάβες.
Ιογενείς
Η Νόσος των ανθρώπινων κονδυλωμάτων (HPV) μεταδίδεται μέσω επαφής του δέρματος με την πάσχουσα περιοχή. Οι καλοήθεις μορφές εμφανίζονται ως εξογκώματα στα γεννητικά όργανα ενώ κάποια στελέχη του θεωρούνται υπεύθυνα για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Η διάγνωση γίνεται μέσω κολποσκόπησης, πρωκτοσκόπησης και τεστ ΠΑΠ και συνήθως αντιμετωπίζεται με λέιζερ, κρυοπηξία και χειρουργική αφαίρεση. Η πρόληψη επιτυγχάνεται με το ειδικό εμβόλιο.
Ο έρπης γεννητικών οργάνων εμφανίζεται στο δέρμα και τους βλεννογόνους ως φυσαλίδες και οφείλεται στον ιό HSV-2. Η διάγνωση γίνεται με κλινική εξέταση, αιματολογικές εξετάσεις και καλλιέργεια υγρού. Παραμένει στον οργανισμό σε λανθάνουσα μορφή και επανεμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα είναι αδύναμο. Συνήθως χορηγούνται αντιϊικά φάρμακα για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Πρωτοζωικές
Η μόλυνση από Τριχομονάδες εκδηλώνεται με δύσοσμα υγρά από τον κόλπο, φαγούρα και ερεθισμό των γεννητικών οργάνων. Η διάγνωση γίνεται με καλλιέργεια υγρού και η θεραπευτική αγωγή πρέπει να λαμβάνεται και από τον ερωτικό σύντροφο για 7 ημέρες.
Παράσιτα
Οι ψείρες των γεννητικών οργάνων είναι αρθρόποδα. Εξαπλώνονται με κάθε είδους σεξουαλική επαφή και είναι ορατές με γυμνό μάτι. Δεν αποτελούν κίνδυνο για την υγεία, αλλά προκαλούν έντονη φαγούρα και ερεθισμό. Αντιμετωπίζονται με τοπική αντιπαρασιτική αγωγή.